Nieuws

Wetenschapper in de spotlights

Een bij LYMMCARE betrokken wetenschapper vertelt meer over zijn of haar werk. Dit maal Martijn van Attekum over zijn onderzoek naar de effecten die macrofagen hebben op het overleven van leukemiecellen.

Martijn van Attekum

Martijn van Attekum studeerde Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen (Bachelor) aan de Universiteit Maastricht. Onderdeel van de geneeskunde studie was een wetenschappelijke stage die Martijn in het Karolinska Instituut in Zweden heeft gedaan. Hier verrichte hij onderzoek naar het tumoreiwit Myc in B-cellen. Na zijn studie heeft hij een tijd les gegeven aan eindexamenklassen om vervolgens te starten aan zijn promotietraject onder leiding van dr. A.P. Kater, prof. E.F. Eldering en prof. M.H.J. van Oers.

 

Onderzoek naar de overlevingseffecten van macrofagen op leukemie

Chronisch lymfatische leukemie is de meest voorkomende vorm van leukemie bij volwassenen. De ziekte ontstaat doordat één van de cellen van het immuunsysteem, de B-cel, ongeremd gaat delen. Voor een deel van de patiënten geldt dat deze afwijking niet tot symptomen leidt. Deze patiënten hoeven dan ook niet behandeld te worden. Een ander deel van de patiënten ontwikkelt echter wel symptomen, waardoor behandeling met chemotherapie op den duur noodzakelijk is. Hoewel deze chemotherapie bij veel patiënten goed aanslaat en effectief het aantal B-cellen kan terugdringen, steekt de ziekte na verloop van tijd onvermijdelijk weer de kop op.

 

Onderzoek heeft laten zien dat de na de therapie opnieuw uitgroeiende cellen afkomstig zijn van de oorspronkelijke leukemie. Het lijkt er dan ook op dat tijdens de behandeling een klein deel van de leukemiecellen resistent is tegen de chemotherapie. Men denkt dat de reden hiervoor is dat in de lymfeklieren ándere cellen van het immuunsysteem, de macrofagen, een overlevingssignaal aan de leukemiecellen geven, net zoals ze dat tijdens een normale reactie van het immuunsysteem doen.

 

Om de effecten van deze overlevingssignalen te onderzoeken hebben we een model ontworpen waarbij we macrofagen uit het bloed van bloeddonoren, samen met leukemiecellen van patiënten kweken. We zien dan dat de leukemiecellen in de aanwezigheid van macrofagen langer in leven blijven, en hebben in de leukemiecellen aangetoond welk eiwit daarvoor verantwoordelijk is: het eiwit Mcl-1. Tegelijkertijd willen we te weten komen welk signaal van de macrofagen zorgt voor de aanwezigheid van het Mcl-1 eiwit in de leukemiecellen. Van twee “verdachten” genaamd APRIL en BAFF, lijkt het dat zij in ieder geval gedeeltelijk de aanwezigheid van Mcl-1 kunnen verklaren. In een later stadium willen we deze resultaten verifiëren en ook kijken naar mogelijke andere factoren.

 

Met deze kennis zou het in de toekomst mogelijk kunnen zijn medicijnen te ontwikkelen die in combinatie met de standaard chemotherapie kunnen worden gegeven. De hoop is dan dat wanneer we tegelijk met de chemotherapie de overlevingsfactoren kunnen remmen (Mcl-1, APRIL, BAFF), er minder cellen resistent zijn tegen de chemotherapie en de behandeling effectiever zou zijn.

 

Het onderzoek naar de overlevingseffecten van macrofagen op leukemie van Martijn van Attekum werd mede mogelijk gemaakt door giften van particulieren.

Wij informeren u graag over de manieren om ons wetenschappelijk onderzoek financieel te steunen ("uw hulp helpt levens te redden")

Elke bijdrage aan LYMMCARE is van harte welkom!